5824. Z oazy (CCCLIII) // Panna cotta (CLXIV)

Co­tygodniowe odliczanie literek, trzy. Od­gru­zo­wywa­nie obcojęzycznego stosiku ksią­żek w „papierzu” zawiesiłam na chwilkę, gdy Sadownik z paczkomatu przyniósł tę — poczucie humoru współautora poznałam dzięki prezentowi — wyklikaną, opła­co­ną i odczekaną książeczkę. Płakałam przy niej ze śmiechu, co nie pozostało bez małżeńskiego komentarza: ty to masz naprawdę specyficzne poczucie hu­mo­ru, wiesz?

Tutti i miei amici sono morti. Wszyscy moi przyjaciele są martwi.

🖇

	Quasi tutti i miei amici sono morti. Prawie wszyscy moi przyjaciele są martwi.
	Cosa? Oh. Co? Och.
	Adesso tutti i miei amici sono morti. Teraz wszyscy moi przyjaciele są martwi.

🖇

	Tutti i miei amici sono tavolini. Wszyscy moi przyjaciele są stolikami.
Io non sono mai stato amico suo. Nie byłem nigdy jego przyjacielem.
	Cacchio. Cholera.

🖇

Ho 3284 amici. Ma non li ho mai incontrati di persona. Mam 3284 przyjaciół. Ale ich nie spotkałem nigdy osobiście.

🖇

Tutte le mie amiche sono obsolete. Wszystkie moje przyjaciółki są przestarzałe.

🖇

Il mio unico amico è scomparso di recente. Mój jedyny przyjaciel zaginął niedawno.

🖇

Tutte le mie amiche sono cooosììì fuori moda. Wszystkie moje przyjaciółki / są taaaak przestarzałe.

🖇

Tutte i miei amici sono pozzanghere. Wszyscy moi przyjaciele są kałużami.

🖇

Per favore, smettete di comprare le mie amiche se poi dovete ucciderle lentamente. Proszę, przestańcie kupować moje przyjaciółki, jeśli potem musicie je zabijać powoli.

🖇

Il mio lavoro mi fa sentire viva. Moja praca / sprawia, / że czuję się żywa.

[Jak się masz?]

🖇

A volte mi sento solo. Certi giorni sono lunghi e difficili. Ma quando osservo il mondo, la sua incredibile bellezza mi col­pisce. […]  Quando penso a quanto è perfetto il mondo, confido che verrà an­che il mio tem­po. Confido che un giorno una luce calda scenderà su di me e tro­ve­rò la pace.

Czasami czuję się samotne. Niektóre dni są długie i trudne. Ale kiedy pa­trzę na świat, uderza mnie jego niesamowite pięk­no. […] Kiedy myślę o tym, jak doskonały jest świat, ufam, że nadejdzie także mój czas. Wierzę, że pewnego dnia padnie na mnie ciepłe światło i znajdę spokój.

🖇

🖇

Continuo a non essere tuo amico.
Nadal nie jestem twoim przyjacielem.

🖇

Avery Monsen è attore, artista e scrittore.
Jory John è scrittore, editor e giornalista.
Sono coautori […].
Sono amici e nessuno dei due è morto. Ancora.
Avery Monsen jest aktorem, artystą i pisarzem.
Jory John jest pisarzem, redaktorem i dziennikarzem.
Są współautoram […].
Są przyjaciółmi i nikt z tej dwójki nie jest martwy. Jeszcze.

Avery Monsen, Jory John, Tutti i miei amici sono morti,
przeł. z jęz. angielskiego Stefano Travagli,
Baldini + Castoldi, Milano 2014.

5817. Z oazy (CCCXLVIII) // Panna cotta (CLXIII)

Cotygodniowe od­liczanie literek, raz, poślizgnięte jeden dzień. Czas na od­gru­zo­wa­nie książek w „papierzu”, pomyślałam, gdy zajmowałam się prezentoczytaniem. Ta książka czekała na mnie pół roku bez jednego tygodnia. Czekała, bo ilustracje, które w pierwszej chwili wydały mi się fajnie, nie były nachalne w zachęcaniu do czytania. Prezentom czasem trzeba dać czas, by obdarowany nimi „ludź” dojrzał do za­chwy­tu. Dojrzałam.

Ilustracje wciąż mnie nie zachwycają, ale pomysł na opowieść już tak. W tłuma­cze­niu na moje to historia o osobie, która, obdarzona „zielonymi” zdolnościami, czuje się ich ofiarą. Próbuje je ukryć, zniknąć je, zaprzeczyć ich istnieniu, uciec od nich, by nigdy nie musieć za nie wziąć odpowiedzialności. I wtedy na scenę wchodzi inna perspektywa tej opowieści. To zdolnościom przydarzyła się narośl w postaci ludzkiej osoby, którą muszą wszędzie ze sobą ciągnąć, rodząc nie lada frustrację.

I finał, co w sumie jest nowym początkiem. Zdolności bez ludzi, ludzie bez zdolności pełnią życia nie pożyją, nie zrealizują się. Twoje zdolności nie są Twoim wrogiem, choć przez dziesięciolecia mogły narobić Ci kłopotów, zafundować alienację i peł­no­wy­miarowe niezrozumienie.

[to historia / kolorów, stworów / i więzi]

🖇

[Pewnego razu była dziewczynka, / która urodziła się z WIELKĄ / zieloną dłonią.]

🖇

Si chiamava Lenore e man mano
che cresceva si chiedeva di continuo...
[Miała na imię Leonore i w miarę / jak dorastała, wciąż się pytała…

dlaczego muszę mieć / tę WIELKĄ zieloną dłoń?]

🖇

A scuola nessun altro aveva
una GRANDE mano verde
[W szkole nikt inny nie miał / WIELKIEJ zielonej dłoni,

ani żadnej innej zielonej rzeczy…
ręka Paula / stopa Sylvii / ucho Marka
nos Benny’ego / łokieć Edith / brew Jake’a]

🖇

[Na szczęście to była lewa ręka,
więc dziewczynka nie miała potrzeby
używać jej często,]

🖇

[a dzięki bożonarodzeniowemu prezentowi od cioci Nancy]

[była w stanie mieć ją zawsze schowaną.]

[zaaaaa ciasno!]

🖇

Srotolò la parte rimanente
della sciarpa
[Rozwinęła pozostałą część / szalika]

e la GRANDE mano verde disse
con una vocina buffa:
[i WIELKA zielona dłoń powiedziała
śmiesznym głosikiem:

— Dzięki! / Owinęłaś mnie / tak ciasno, że
miałam trudności / z oddychaniem.]

🖇

[  — O, fantastycznie! Jakby nie / było wystarczająco paskudnie mieć WIELKĄ zieloną dłoń. / Teraz mam WIELKĄ zieloną GADAJĄCĄ rękę! ]

🖇

Nessuno vorrà mai essere mio amico...
[Nikt nigdy nie będzie chciał być moim przyjacielem…]

[Mógłbyś, proszę, zostawić mnie na zawsze w spokoju?]

🖇

[Pewnego razu była Niesamowita / zielona dłoń, która urodziła się z Małą Czerwoną Naroślą.]

🖇

Si chiamava Chuck e man mano
che cresceva si chiedeva di continuo...
[Miała na imię Chuck i w miarę / jak dorastała, wciąż się pytała…

dlaczego muszę mieć / tę Małą Czerwoną Narośl?]

🖇

[Żadna z innych WIELKICH dłoni / nie miała Małej Czerwonej Narośli]

[ani żadnej innej czerwonej rzeczy…
ogon Joeya / stopa Orlaka / zęby Keitha
dziób Norberta / łuski Rachel / gardło Neptune’a]

🖇

Non riusciva proprio a sfuggirle
[Zielona dłoń nie była w stanie uciec przed Małą Czerwoną Naroślą.]

(choć naprawdę bardzo się starała)

🖇

[W oddali coś ogromnego, / okrągłego, pełnego światła / zaczęło się wznosić.]

[Ponieważ nigdy nie byłam w stanie patrzeć poza / mój ciemny
szalik, nie miałam pojęcia, / że istnieje coś takiego.]

🖇

[w tym ciepłym i przyjaznym świetle
rozumiem, że nie jesteś naroślą

jesteś osobą!]

🖇

e anche se siamo
diversi

non significa che non proviamo
le stesse emozioni…
[a chociaż jesteśmy / różni,

nie znaczy to, że nie doświadczamy
tych samych emocji…

że każdy z nas nie może być częścią / pięknej historii drugiego]

🖇

[Nagle wszystko stało się / lepsze…]

[i wszystko wyglądało lepiej!]

🖇

Non mi ero mai reso conto di quanto
il mondo potesse essere luminoso…

quando ci si ricorda che siamo tutti
collegati.
[Nigdy nie zdawałam sobie sprawy, jak bardzo
świat może być słoneczny…

kiedy przypomina się nam, że wszyscy jesteśmy
połączeni.]

Matthew Gray Gubler, La bambina con la grande mano verde,
przeł. z j. angielskiego Sante Bandirali, Uovonero, Crema 2024.

(tamże)

5809. Z oazy (CCCXLVI) // Panna cotta (CLXII)

Od­liczanie literek, pięć, poślizgnięte na wrażeniach z fotofestiwalu. Smacznego pre­zentoczytania ciąg dalszy. Nie dosyć, że po włosku, to jeszcze o mi­ło­ści. Nie dosyć, że po włosku i o miłości, to jeszcze młody wiewiór i rytm kolejnych zdań godny opo­wie­ści dla dzieci. I piękny papier.

Era un giorno di quelli particolari
per il piccolo scoiattolo.

“Sono stufo di sentirmi sempre dire
di fare il bravo,
di non sporcarmi tutto,
di stare attento a ogni passo che faccio.”
To był wyjątkowy dzień / dla małego wiewiórka /
   — Mam dość słuchania ciągle, / by być grzecznym, / by nie brudzić wszystkiego, / by być uważnym podczas robienia każdego kroku.

🖇

E stava prendendo una piega ancora peggiore.

Arrivò la mamma attirata da quel baccano:
“Che cosa succede qui?”.
“Ho voglia di sporcare,
di fare il cattivo,
di correre e distruggere e rovinare.”
“E perché?”
Z każdą chwilą sprawy przybierały coraz gorszy obrót. /
Przyszła mama, przyciągnięta nie lada hałasem:
   — Co się tutaj dzieje?
   — Chcę brudzić, / źle się zachowywać, / biegać i niszczyć, i rozrzucać.
   — A dlaczego?

🖇

“Perché sono un mostro e sono solo.
Anzi, sono il Re dei Mostri,
di tutti i mostri più soli al mondo.”
“Puoi essere anche il Re dei Mostri se lo vuoi...
Ma tu non sei solo,
ci sono io con te.”

“E mi vuoi bene?” chiese il piccolo scoiattolo.
“Certo.”
   — Ponieważ jestem potworem i jestem sam. / Dokładniej, jestem Królem Potworów, / wszystkich najbardziej samotnych potworów na świecie.
   — Możesz być również Królem Potworów, jeśli tego chcesz… / Ale nie jesteś sam, / jestem tu z tobą. /
   — I kochasz mnie? — zapytał mały wiewiórek.
   — Oczywiście.

🖇

“E se io diventassi triste,
se io fossi arrabbiato,
se io sbagliassi tutto quello che faccio?”
“Io ti farò passare la tristezza,
ti aiuterò a superare la rabbia,
ti sosterrò sempre
quando ricomincerai tutto da capo.”

“E perché?” chiese il piccolo scoiattolo.
“Lo sai perché.”
   — A gdybym posmutniał, / gdybym był wściekły, / gdybym pobłądził we wszystkim, co robię?
   — Sprawię, że pokonasz smutek, / pomogę ci przezwyciężyć gniew, / będę cię zawsze wspierać, / kiedy będziesz zaczynał wszystko od nowa. /
   — A dlaczego? — zapytał mały wiewiórek.
   — Wiesz dlaczego.

🖇

“Non lo so perché... per favore dillo.”

“Perché ti voglio bene.”
“Lo sapevo che mi vuoi bene
ma volevo sentirtelo dire”,
rispose il piccolo scoiattolo.
   — Nie wiem dlaczego… proszę, powiedz to. /
   — Ponieważ cię kocham.
   — Wiedziałem, że mnie kochasz, / ale chciałem usłyszeć, jak to mówisz / — odpowiedział mały wiewiórek.

🖇

“Come?”
“Perché ti voglio bene.”

“E perché mi vuoi bene?”
chiese il piccolo scoiattolo.
“Perché sei tu,
perché sei come sei,
e non saprei dire bene perché...
perché ci sei.”
   — Jak?
   — Ponieważ cię kocham. /
   — A dlaczego mnie kochasz? / — zapytał mały wiewiórek.
   — Ponieważ jesteś, / ponieważ jesteś, jaki jesteś, / i nie umiałabym powiedzieć dlaczego… / dlatego, że tu jesteś.

🖇

“E se non ci fossi?
Se andassi lontano e sparissi?” chiese il piccolo scoiattolo.
“Ti vorrò bene lo stesso: sempre.”

“Lo sapevo, ma volevo sentirtelo dire.”
   — A gdyby mnie nie było? / Gdybym odszedł daleko i zniknął? — zapytał mały wiewiórek.
   — Będę cię kochać tak samo zawsze. /
   — Wiedziałem, ale chciałem usłyszeć, jak to mówisz.

🖇

“E perché?” chiese la mamma.
“Lo sai perché.”

“No, non lo so perché,
dillo per favore.”
“Perché ti voglio bene”,
disse il piccolo scoiattolo.
   — A dlaczego? — zapytała mama.
   — Wiesz dlaczego. /
   — Nie, nie wiem dlaczego, / proszę, powiedz to.
   — Ponieważ cię kocham / — powiedział mały wiewiórek.

🖇

“Come?” chiese la mamma.
“Perché ti voglio bene.”

“E perché mi vuoi bene?”
chiese la mamma.
“Perché sei tu,
perché sei come sei,
e non saprei dire bene perché...
perché ci sei.”
   — Jak? — zapytała mama.
   — Ponieważ cię kocham. /
   — A dlaczego mnie kochasz? / — zapytała mama.
   — Ponieważ jesteś, / ponieważ jesteś, jaka jesteś, / i nie umiałbym powiedzieć dlaczego… / dlatego, że tu jesteś.

Luca Tortolini, ilustr. Paolo Proietti, Perché ti voglio bene,
Terre di mezzo Editore, Milano 2024.