Pogigantowe odliczanie literek, trzy, poślizgnięte na sześciu dniach. Pierwsza dla mnie nowość książkowa po śmierci Heniutki. Wyklikana w szybkim tempie, bo dysponowałam uwagą wyłącznie na czytanie o miłości lub śmierci, czyli w sumie o jednym i tym samym. Półtora dnia i było po książce.
Kilka zaskakujących rozmów plus niezmiennie niemiłe zadziwienie, że światły, wyedukowany kierunkowo człowiek nie rozumie efektów pracy Elisabeth Kübler-Ross, nazywając je przestarzałymi teoriami. Czytanie ze zrozumieniem, niedorysowywanie krzywych kółek do tekstu to, jak można się przekonać, wciąż umiejętności w kategorii: supermoc. Nie każdy je ma.
Kocham życie, a śmierć jest jego nieodłączną częścią.
🖇
[A.M.R.] Rozmawiasz z osobami zmarłymi? O czym?
[Sławomir Pawlak]
Zwracam się z prośbą o współpracę, jeśli mogę to tak ująć. Często wspominam też zmarłemu, że widziałem się z żoną lub mężem i dziećmi, że wszyscy tęsknią i że odczuwają wielką pustkę. Staram się być pośrednikiem i przekazać osobie zmarłej to, czego rodzina nie zdążyła. Próbuję ją zapewnić, że wszystko będzie dobrze, że może odejść w spokoju.
🖇
Kiedyś na targach pogrzebowych widziałem hiszpańską firmę, która oferowała coś ciekawego: podczas pogrzebu pisano krótkie teksty na karteczkach – mogły to być fragmenty modlitwy czy wspomnienia – a potem wkładano je do pudełka. Po trzech miesiącach organizowano spotkanie rodzinne, podczas którego otwierano to pudełko i czytano karteczki. Był to taki kolejny etap żałoby, a nie stypa.
Sławomir Pawlak
🖇
[Anja Franczak] […] twoja żałoba wygląda tak, bo wpłynęło na nią milion różnych czynników z twojej historii. Moja wygląda inaczej, bo mam inną historię, inny bagaż doświadczeń. Nie wolno tego porównywać. Możemy się dzielić, wspierać, znajdować wspólne punkty, ale nikt nie ma prawa narzucać innym, jak mają przeżywać stratę. […] kategoria normalności wcale nam nie służy, bo nikt z nas nie jest normalny w powszechnie przyjętym sensie. Każda żałoba jest inna, bo każda historia jest inna. Ale na poziomie uniwersalnym wszyscy znamy smutek, ból, lęk i stratę. Wszyscy tracimy bliskich, zdrowie, młodość. Wszyscy kiedyś umrzemy. To nas łączy.
🖇
[…]
warto pamiętać o spokoju i lekkości,
którą zyskuje umierający człowiek.
Teresa Łącka
🖇
[Teresa Łącka] Hospicjum dodało mi odwagi, nauczyło mnie, by nie ciągnąć na siłę relacji, które są toksyczne, w których czuję, że ktoś mnie wykorzystuje, kłamie, manipuluje. […] Uświadomiłam sobie, że trzeba zadbać o to, co naprawdę ma znaczenie.
🖇
[…]
żałoba to rozmowa o życiu i o wartościach pozostawionych nam przez osoby, których już z nami nie ma.
[…]
Wdzięczność to chyba jeden z najpiękniejszych sposobów, by w zdrowy sposób pogodzić się z chęcią życia, bez krzywdzenia siebie czy drugiego człowieka.
Agnieszka Walczak
🖇
[Lekarz dokonujący eutanazji w Holandii] Czasami myślę, że doświadczenie pracy z pacjentami stojącymi na granicy życia i śmierci pozwala mi spojrzeć z innej perspektywy na sens życia. Uczę się dostrzegać, jak ważne jest docenianie chwil, które mamy, i jak istotne jest szanowanie decyzji drugiego człowieka, nawet jeśli prowadzą one do końca.
🖇
[A.M.R.] A kim są duchowi przewodnicy?
[Iwona Górzkowska-Jarząbek] Przewodnikiem jest dusza wyższego rzędu, którą nazywam opiekunem cyklu życia. Ona jest z duszą do samego końca. […]
[A.M.R.] Co z Bogiem?
[I.G.J.]
Bóg to jedna wielka energia, ogromne serce, które nas przyciąga. […]
Grzech to coś, co wymyśliliśmy my, ludzie. Grzechem się dobrze straszy i wykorzystuje się go do manipulowania. To sposób na utrzymywanie nas w lęku. […]
[A.M.R.] Przy każdym człowieku widzisz jego opiekuna?
[I.G.J.] Oczywiście! […]
[A.M.R.] To rodzaj anioła stróża?
[I.G.J.] Ja to nazywam duszą wyższego rzędu. To dusza, która już nie inkarnuje, nie wraca, a wybiera nas ze względu na wyzwania, z jakimi przychodzimy do obecnego wcielenia.
🖇
Intencja ma znaczenie. Słowa mają moc. Kiedy jednak spojrzymy głębiej, zobaczymy, że ci, którzy przeklinają, często robią to z granicy własnych możliwości – z bólu, wykluczenia, naznaczenia.
Anna Choińska
[…]
przeciwstawienie się schematom wymaga odwagi – odwagi, by uszanować różnorodność serca, duszy i życia człowieka.
🖇
[Jacek Adamiec] Myślę, że wszyscy skończymy w deskach, jeśli będziemy mieli szczęście, lub w dywanie, jeśli nie. […] Najważniejszym celem jest dla mnie oddanie szczątków rodzinie, by mogła je pochować, zapalić znicz na grobie, pożegnać się i ruszyć z życiem dalej.
🖇
[…] w Europie cuda uznaje się za łaskę,
a w Ameryce Łacińskiej – za obowiązek świętego.
Ola Synowiec
🖇
[Przemysław Staniszewski ] […] motyw zatrzymania, jak przecinek w zdaniu. To symboliczne – musimy nauczyć się zatrzymywać w życiu, bo wokół nas jest wielu zagubionych ludzi.
🖇
Zawsze jest jakiś margines na wolną wolę i przeznaczenie
– gdzieś pomiędzy nimi istnieją cuda.
Ryszard Zawadzki
🖇
[A.M.R.] To też wielka sztuka, umieć powiedzieć „stop”.
[Przemysław Staniszewski] Zgadzam się. To nie słabość, to siła.
Anna Matusiak-Rześniowiecka, Ze śmiercią im
(nie) do twarzy, Wielka Litera, Warszawa 2025.
Śmierć, bez względu na to, w co wierzymy, jest czymś wyjątkowym, szczególnym.
Sławomir Pawlak
🖇
[Anja Franczak]
Myślę, że będziemy zaskoczeni, kiedy śmierć nadejdzie.
[…] Im więcej się uczę o śmierci, tym bardziej widzę, że pozostaje ona wielką tajemnicą. Paradoksalnie im mniej wiem, tym bardziej mnie fascynuje. Czuję respekt, fascynację i ciekawość wobec tego, co nas czeka. Nie sądzę, by był to koniec, bo zachodzi zbyt wiele zjawisk, których nie da się wytłumaczyć.
🖇
[…]
warto jednak pamiętać, że jeśli coś pójdzie nie po naszej myśli, życie zawsze daje alternatywy.
Teresa Łącka
🖇
Wierzę, że jeśli istnieje jakiś Bóg, to nie […] w tobie, nie we mnie, lecz w tej niewielkiej przestrzeni pomiędzy nami.
(tamże)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz